Kısa bir süre önce Instagram paylaşımımda ameliyathanede telefona baktığım bir anın görüldüğü fotoğraf vardı. Bu fotoğraf oldukça beğeni almasına rağmen bir takipçim bunu uygun bulmadığını ve tıp öğrencilerine bu fotoğrafın kötü bir örnek olabileceğine dikkat çekti. İyi niyetinden tamamen emin olduğum bu arkadaşımın tıp dışından biri olduğunu da söylemem gerekli. Özellikle mesleğimiz dışında olanlar ameliyathane koşullarını daha farklı algılıyorlar ve var olması gerektiğinden daha sıkıasepsi ve antisepsi kurallarının olduğunu hayal ediyorlar. Bu eleştiriyi düşündüm ve takipçim haklı olabilir mi diye kafamda tekrar tarttım. Bugün için cep telefonlarından kaçmak pek olası değil. Zaten cep telefonları ve anestezi cihazları arasında istenmeyen ve bu aletlerin çalışmasını bozabilecek bir iletişimin olma ihtimali zemininde önerilen ve zaten uygulanmayan yasaklar oldukça gerilerde kaldı. Hatırlıyorum bazı anestezi uzmanlarının özellikle bu yönde endişeleri vardı. Uçaklarda bile cep telefonları kullanılır hale gelmişken, bu nedenle ameliyathanede cep telefonu kullanmamak pek de gerekli değil.
Ameliyathanede cep telefonun kullanmanın ikinci önemli nedeni sterilizasyon kuralları olabilir. Cep telefonları gerçekten de günümüzde en fazla bakteri yükü taşıyan günlük eşyalarımızdan. Gün içinde ellerimizle taşıdığımız bakterileri telefonu her elimize götürmemizde adeta bu besiyerlerine ekiyoruz. Ancak şunu da kabul etmek gerek ki telefonlarımızda olan bakteri paralarımızda, kredi kartlarımızda ve cüzdanlarımızda vb bir çok günlük eşyamızda da var. Bahsi geçen eşyalarımızı da ameliyatheneye sokuyoruz. Bu bulaşmayı önlemenin yolu ise ellerimizi yıkamaktan ve sık yıkamaktan geçiyor. Bu kurala uyulduğu sürece ve cep telefonlarının temizliğinin yaptığımız sürece bu da telefonların ameliyathane dışında tutulması ile geçerli bir gerekçe değil. ABD’de halen bir çok merkezde ameliyathanelere girerken ayakkabı ve üst baş değişmedildiğini de hatırlatmak isterim.
Ve artık cep telefonları sosyal hayatta olduğu gibi mesleki hayatımızda da vazgeçilmezler listesine en baştan girdi. Herhalde evden çıkarken cüzdandan sonra yanına cep telefonunu aldı mı almadı mı diye ikinci sırada kontrol eden tek ben değilimdir? Hastaların şikayetlerinin ve sorularının cevaplanması, randevü kontrolleri veya yeni randevü verilmesi, katta yatmakta olan hasta ile ilgli hemşirelerimizin aklına takılan sorunların çözülmesi gibi işlerin aracısı artık telefonlarımız. Yani doktorun her an her yerde ulaşılabilir olma “zorunluluğu”nun bir parçası. Benim için aynı zamanda iyi bir müzik aracı olma özelliğini de taşıyor. Tüm girişimlerimde ve ameliyatlarımda müzik dinlemek konsantrasyon yeteneğimi arttırıyor. Her cerrah veya girişimsel iş yapan hekim için geçerli olmasa da benim için öyle olduğundan ameliyathanede arkadaşlarım buna her zaman hazırlıklıdır. Ancak bugün okuduğum bir haber ameliyathanede cep telefonu kullanma özgürlüğünü oldukça ileriye taşımız bir doktor ile ilgili. ABD’de bir cerrah ameliyathaneye girerken üst baş değiştirmeme ve cep telefonu kullanma hürriyetini bir adım öteye taşımış. Bir damar cerrahı olan hekim varis ameliyatı sırasında cep telefonu ile konuşmaya başlamış. Bu ameliyat lokal anestezi altında olduğu için hasta da bunun farkında imiş. Cerrah basit bir telefon görüşmesi ile yetinmemiş ve cep telefonu üzerinden İspanyolca sınavına girmiş. Evet yanlış okumadınız. Geçmesi gerektiği bir İspanyolca testini cep telefonunda geçmek için çaba göstermiş. Tıbbi bir sınav olmalı ki sorular arasında diyabet ve hastalıklar ile ilgili olanlar da varmış. Hasta lokal anestezi altında ameliyat edilince konuşulanlar kendisi hakkında diye düşünmüş ve sonucunda da stresinin arttığını ifade ederek cerrah hakkında adli süreç başlatmış. Şikayeti üzerine açılacak davanın sonucu ne olacak ben de merak ettim doğrusu. Hastanın sağılığı riske atacak hiçbir süreç gelişmemiş olsa bile mahkemenin ne karar vereceği herkes için bir merak konusu.
Tüm bu düşüncelerin ve gelişmelerin arasında asıl olan özgürlüklerimizin ve sorumluluklarımızın sınırlarını bilmek diye düşündüm bu satırları yazarken. Siz ne dersiniz?<(p>)
Instagram hesabımda boş ameliyathanede çektiğimi bu fotoğraf sonrasında otokontrol mekanizmam çalışmaya başladı.